فـــــــــدرال  

زنجیره نشست های حزب کنگره ی ملی افغانستان که از چندین سال به این طرف ایجاد گردیده، گردهمایی های را روی موضوعات گونه گون در پیوند به مسایل فکری، سیاسی، اجتماعی و... برای پویایی و مانایی جامعه ای جنگ زده یی افغانستان برگزار می کند. تا رهیابی باشد برای رشد و توسعه سیاسی کشور. به تاریخ 18 ام آبان ماه سال 1391 خورشیدی نشست یک روزه زیرنام:

"خط مرزی دیورند ازشایعات تا واققیات!"

- برسی اجمالی معاهدات، خط دیورند؛

- نگاه شتاب زده به حکومت های پسا عبدارحمانی؛

- دیورند، به حیث مرز بین المللی در حکومت هند بریتانیوی و پاکستان معاصر؛

- نقش دیورند و چالشهای امنیتی؛

- ابهام گویی های حکومت کرزی و فرار از این معضله؛

- چرا در سکوت اند، احزاب و نهاد های دیگر؛

با گروهی از سیاست پیشه گان، نخبه گان حوزه دانشگاهی، شهروندان، دانشجویان و دانش آموزان در شهرکابل برگزار شد که سخنران ها هریک روی موضوعات فهرست شده به ارایه سخن پرداختند. درنخست گرداننده برنامه روی محتوای نشست های کنگره ی ملی روشنی انداخته و از جانب برگزار کننده گان این گردهمایی از مهمان ها و اشتراک کننده گان سپاس گزاری نمود. پس از آن استاد غلام محمد محمدی پژوهشگر تاریخ و دیورند شناس به ارایه سخن پرداخته و در گفتار های خویش چنین یاد آوری شدند: از آن جای که برای همه ای اهل قلم و تاریخ خوانها هویدا است، خط مرزی دیورند یک مساله ای پایان یافته و تمام شده است که دولت افغانستان هیچ ادعای ارضی با پاکستان برای چنین ادعای ندارد. وی در ادامه به ماهیت معاهدات و قرار داد ها؛ چه از لحاظ حقوقی وبین المللی و تجربه های جهانی حرف زده و اشاره نمودند که امضأ این سند در زمان امیرعبدالرحمان خان نه از روی جبر و نه تحمیلی بوده است. آنچه خواسته وی بوده بر این معاهده نگاشته است. هم چنان حکومت ها ونظام های پسا عبدالرحمانی بر چنین خط های مهر تایید زده اند. اگر شما گوشه از تاریخ و مدارک رسمی و دست یافت را بخوانید، پی می برید که معاهدات سرحدی ما تمام شده وپایان یافته است. بنابراین ما نه از لحاظ تاریخی، حقوقی و قرارداد های بین المللی ادعایی مرزی با هیچ کشور هم مرز خویش نداریم، چنین ادعای در واقع نه از روی شواهد تاریخی بلکه از روی احساسات قومی و حس ناسیونالیستی و برتری جوی قومی ما است. پایان چنین ادعای در واقع دامنه بحران را در کشور تشدید می کند.

 عبدالحفیظ منصور دانش پژوه علوم سیاسی و عضو مجلس نمانیده گان یکی از دیگری از سخنران ها بود که وی از زاویه ی دیگری بر این معضله پرداخته و این بحث را به چالش کشید. منصور در ادامه ی گفته هایش به تحولات و دگرگونی های کلان در منطقه و کشور صحبت نموده و گفتند، ای کاش این معضله دیورند سالها پیش حل و فصل می شد. تا به گفتار های جدیدی در روند مناسبت های بین المللی و منطقه گشوده می شد و ما تا این زمان در گرو چنین منجلابی نمی بودیم. این بحث می بایست سالهای پیش پایان بخشیده می شد که مانعی در راه آوردن صلح درکشور نمی گردید. در ادامه ی این نشست دکتر لطیف نظری استاد دانشگاه و پژوهشگر روابط بین المللی، در پیوند به گردهمایی دیورند به ارایه گفتار پرداخته و روی موضوعات و تبعات گونه گونی این معضله صحبت نمود و بحث خویش را در سه محور به کنکاش گرفتند. نگاه راهبردی برمناسبت های بین المللی، عمق استراتژیک پاکستان  و هند در افغانستان و نگاه دیپلوماتیک به قضیه و معضله دیورند.

دکترنظری از لحاظ تیوری و عملی برمناسبت های بین المللی نگاه انداخته و در نکته پایانی اش مناسبت های دیپلوماسی افغانستان و پاکستان و معضله دیورند را به چالش کشیدند وگفتند، متاسفانه این معضله سالها است که مناسبت های این دوکشور را به چالش کشیده است و دولت افغانستان تا هنوز نتوانسته تعریف مناسبی از مناسبت ها و روابط دیپلوماتیک ارایه بدهد. بنابراین همین عدم تعریف درست و سطح نگری است که ما را در انزوای شکننده قرار داده است. او درشاخه ای دیگر از بحث اش اشاره به عمق را هبردهای کلان پاکستان وهند ونیروهای استخباراتی این دو قدرت در کشور اشاره نموده و گفتند؛ پاکستان عمق استراتژی های اش دیورند و اطراف دیورند نه بلکه قلب هندوکش است و برای چنین راهبردی دست به هرکاری می زند. وی در محور سومی اش روی معضله دیورند و آسیب پذیر کشور از این ناحیه را به بررسی گرفته و گفتند، ما باید از هر راهی که می شود این مشکل را با پاکستان حل و فصل نمایم، چه از راه همه پرسی با شد ویا هم از راه های دیگری، دیورند یک دشواری بزرگی در روند سیاسی و مناسبت های بین دولت افغانستان و پاکستان محسوب می شود، بنابراین بر این معضله باید جدی توجه داشت. چهارمین سخنران برنامه استاد سیف الدین سیحون استاد دانشگاه کابل بود که نقد نگاه به این مساله داشته و گفتند اگر واقعن حکومت افغانستان ادعا دارد که تا پل اتک سرزمین ما است و جز خاک افغانستان به شمار می رود پس چرا رییس جمهور کرزی همیشه می گوید که نظامی های پاکستان از آن طرف مرز بالای کنر و خاک ما می ریزند. چرا آن طرف ار از خود نمی گویند؟ چرا یک شهروند افغانستانی می خواهد به پاکستان"پشاور" برود لازم به گذرنامه دارد و در تورخم از وی بازرسی می شود و گذشته از این ما در جغرافیای جهانی کشوری داریم به مساحت 65 هزار کیلومتر، اگر قرار باشد پشاور..... از ما باشد این کیلومتر چرا زیاد نمی گردد؟ در واقع حکومت افغانستان دنبال یک بازی  کودکانه است. ما از هیچ گونه دیدگاهی حق طلب دیورند را نداریم. این دیدگاه متاسفانه سرچشمه گرفته از روی برتری طلبی و فاشیستی حلقات ویژه شونیستها است که می خواهند با این دیدگاه قومی بزرگی خویش را ثابت بسازند و بگویند که ما بزرگتر از دیگر اقوام هستیم.

آخرین سخنران وجمع کننده ی برنامه دکتر لطیف پدرام رهبر حزب ونماینده مردم در مجلس بود که برنامه را به جمع بندی گرفته و گفتند: اگر واقعن حکومت افغانستان اسنادی دال براین معضله دارد چرا این اسناد را دراختیار رسانه ها و مردم قرار نمی  دهد تا مردم براساس همین اسناد تصمیم بگیرند و خود در این باره داوری کنند و اگر اسنادی (که مایقین داریم اسناد مدرکی دال بر در این مرزی نیست) دردست ندارند پس چرا مردم ما را در حال ابهام و توهم نگاه می کنند؟ وظیفه هر دولت است که برای شهروندانش به گونه روشن و آشکار حرف بزند. اما متاسفانه حکومت کرزی در مدت دوازده سال همیشه از ابهامات و توهمات گپ زده است. حزب کنگره ی ملی افغانستان 12 سال پیش از امروز به این امر مهم پرداخته و تاکید بر پایان بخشیدن این معضله نموده است. اما متاسفانه در همان زمان حلقات و گروه ها یا از سر نادانی و یاهم آگاه برمسایل و یا کدام معامله های دیگر از پذیرش چنین طرحی سرباز زده و ما را خاین و میهن فروش خطاب کردند. اما زمان بر گواهی و حقانیت این برنامه ها مهرتایید گذاشت که امروز همه ی مردمان و دولت ها به این مسایل پی برده و تاکید بر پایان بخشیدن این معضله دارند. حالا هم دیر نشده است باید دست به کاری زد و این روند گنگ و ابهام زده را پایان داد. دکتر پدرام در ادامه به نکته نگره های مهمانها اشاره نموده و گفتند سخنرانهای این جمع نکات ارزنده ی را اشاره نمودند که دیدهای تازه ی را در این بخش باز نموده و روزنه ای جدیدی برپایان دادن این معضله رهیاب گردید.

این گردهمایی با پرسش و پاسخی اشتراک کننده گان به پایان رسید که از روح  و روان و پرسش ها ونکته نظر های شرکت کننده ها هویدا بود که بر پایان بخشیدن این مساله پا فشاری می کنند. و درفرجام تاکید به ادامه چنین گردهمایی های ونشست ها از سوی شرکت کننده ها شد.