فـــــــــدرال  

متن سخنراني لطيف پدرام رهبر كنگره ي ملي افغانستان در نشست كابل

فدراليسم يگانه گزينه براي برون رفت از بحران كنوني در كشور؛

بخش دوم

بنابراين از طرف ديگر مقوله دولت، در اروپا دقيقن حول ساختار كليسا شكل گرفت؛ ما وقتي كه در باره عيسياي مسيح در اينجيل ها بحث مي كنيم. مسيح يك جنبه ي روحاني دارد و يك جنبه جسماني. دانشمندان اروپايي مي گويند كه ساختار كليسا در واقع شكل متبلور شده ي جسد مسيح است و براي همين در ساختار هاي كليسايي با آن كه پاپ نقش مهم دارد. اما اين نهاد كليسا هست كه تصميم مي گيرد، يعني خود نهاد مهم است نه خود پاپ. بنابراين صورت زميني شده ي ساختار مسيحاي ديني ساختار هاي دولت مدرن اروپايست براي همان مسيح، همان تجسس ساختار كليسا متبلور شده است و در واقع پاپ مشروعيت اش را از نهاد كليسا مي گيرد، كليسا مشروعيت اش را از پاپ نمي گيرد. اين يك تفاوت دقيق از ارزش شناسي و ميتوديولوژيك است در رابط به ساختار هاي دولت در شرق و غرب. اما در شرق ساختار سياسي و نظام حول شاه و شاهنشاها شکل گرفت. در تفکر مسیحی پاپ، شاه و حاکم مشروعیت اش را از نظام و تفکر مسیحی می گیرد. اما درساختار های شرقی با آنکه کمتر توجه کردیم به این مسله حتا الیمان های بسیار مهم مثل مذهب، و دربعضی مواقع ادیان مشروعیت شان را از شاه می گرفت، یعنی هر چه شاه انجام می بدهد مشروع است ودینی است. من نمونه های قرن ( 5-6) را اشاره نمی کنم برای این که ممکن است ما شخصیت های داریم که یک ابوهت دینی، مذهبی ومعنوی بسیار کلان دارند وخدای نکرده فکر نشود که ما بی اعتنایی می کنیم واین بحث را بصورت عمیق فلسفی متوجه نشوند. دردربار خیلی ازشاهان منکرات موجود بوده، رعایت شرع نمی شده ولی کار این ها مشروع بوده، یعنی شرع به این ها کاری نداشته، هرچه شاه می کرده مشروع بوده ودینی بوده وشما می دانید بحث من را که دراین مورد کسی اعتراض نمی کرده. بنابراین،مسله ساختار دولت ها در کشور های مثل ما یک مشکل انتولوژیک وهستی شناسی ودر واقع ازلی دارد. به همین معنی که داریوش شایگان بکار می برد.بنابراین، دشوار است که ما بتوانیم به سادگی دولت state    به معنی اروپایی کلمه بسازیم به دلیل دوتا ساختارکلی متفاوت، حتا ساختار های دینی هم کمک نتوانستند بکنند که یک شاه مشروعیت شان را از همین جا بگیرد. این را به خاطری گفتم که یک جای مابر می خوریم که افغانستانی ها قانون پذیر نیستند مرکز گریزهستند. مسله ساده نیست کاملا یک مسله روانی اپستمولوژیک وهستی شناسی وتاریخی این منطقه است، ودقیقا همان چیزی است که شایگان در بت های ذهنی وخاطره ازلی وآسیا در برابرغرب به این مسایل می پردازد. از این نظرداوری ها باید بسیار با دقت وبا توجه به این مسایل وگذشته ها وصورت های ازلی ما باید مورد داوری قرار بگیرد. این را به عنوان یک مشکل در دولت سازی مطرح کردم، یک مشکل چندین هزار ساله تمدنی، در دوره های کوتا، ساختار های دولت state یک دوره کوتا  دوران صفوی ها که آنها هم منقرض شدند. شاهان دراین منطقه نبودند به قول آریایی ها ما شاهنشاه داشتیم، یعنی دولت فراتر از دولت، شاهان متعدد که این ها فرمان روا بودند وساختار این شاهنشاه ها چه در ساختار های اساسی وچه در ساختار های ایجاد بعد از خلافت بغداد ساختار ها ساختارهای غیر متمر کز است، دولت متمرکز به آ ن معنی اروپایی شکل نگرفته، ساتراپ نشین ها در زمان هخامنشی ها که سا تراپ نشین یک فورم بسیار غیر متمرکز کردن قدرت است در خلافت بغداد ما هم شاهد هستیم که پاد شاهان وامرای در افغانستان در کشور های دیگر از شرق تاغرب خاور میانه ولی هرکدام شان پاد شاهان مستقلی بودند، به سخن نوری علا ما یک پیش زمینه نه بسیار مدرن فدرالی در ساختار های کهن خود مان داشتیم، چه درساختار های دینی درنمونه خلافت بغداد چه در ساختار های سیاسی درنمونه کوروش کبیردر ساتراپ نشین های    که آها داشتند. بنابراین، مربوط به یک سارقه است. اما بحث مدرن درباره فدرالیسم دقیقن بر می گردد به زمان ما، ما نشانه هایش را داریم که این نشانه ها کامل نیست برای تعریف ساختار ونمیتوانیم آنها را کاپی بکنیم. بنا براین، ما چرا آمدیم  طی این ده سال تاکید کردیم وتوضیح دادیم که فدرالیسم برای کشور ما یکی از راه حل های مناسب است.

1- به دلیلآن گذشته ی تاریخی آن ارکتب، آن صورت ازلی وآن خاطره ازلی که ما دردولت سازی داشتیم.

2-    به دلیل تحول جهان به مسیرهای  مدرن وجدید.

ساختار های جدید که یا در موقعیت تاریخی که ما زندگی می کنیم از نظر تیوریک از نظر فلسفی،جامعه شناختی وعلوم سیاسی و در بحث های ایدیولوژیک ساختار های تکثر گرایی پلورالیستک مطرح است که این باز بحث است در فلسفه کلام و تفکرات عمیق فلسفی واین هم برای این است که مااین اصل را بپذیریم که هیچ کسی نمی تواند مدعی این باشد که همه دانشها را دراختیار دارد به همین دلیل حق می دهیم که دیگران هم فکر بکنند شاید طرح ها ی شان را ارایه بکنند، و شاید در آن طرح ها احساس خوبی وجود داشته باشد. ما به این منظور فدرالیسم را مطرح کردیم که هم در زمینه حل مسایل اقوام ومشکلات که متاسفانه وجود دارد که هست ونمی شودانکار کرد. در  پرانتز شما همین حالا در وزارت دفاع وقتی که افسر می گیرید، فیصدی دارید، چند فیصد از یک قوم وچند فیصد از قوم دیگر، در ساختار دولت در کادر کوچکی به نام هییت وزيرا هم باز مي بييند كه تقسيمات اساسي حداقل اين است كه مسايل قومي را مد نظر گرفين يا نه در هييت وزيرا از اقوام ديگر هم كسي است يا نه در اداره كه شما كار مي كنيد از اقوام ديگر هم كسي است يا نه اين بحث رايج روزانه است كه نمي شود انكار كرد و معني ديگر اين بحث اين است كه ما اين مشكلات را در افغانستان داريم. پس اگر چنين مشكلي وجود دارد تجربه ي تاريخ نشان داد تجربه  بشري نشان داده كه با رو درون شدن با مشكلات مي شود مشكلات را حل كرد.